Nhật Bản là một cường quốc thứ 4 về kinh tế, một quốc gia phủ sóng công nghệ đến mọi nơi, nhưng tại sao đến hiện tại vẫn sử dụng tiền xu ? Trong khi rất nhiều nước loại bỏ nó vì rất nặng, sản xuất rất tốn nguyên liệu và thời gian, dần chuyển sang giao dịch điện tử, số và ưu tiên thanh toán không dù tiền mặt. Nhưng Nhật Bản vẫn giữ nguyên hệ thống tiền xu, đằng sau thói quen dùng tiền xu tưởng chừng là một sự lạc hậu nhưng lại là một câu chuyện dài về lịch sử, văn hóa gắn liền với từng mệnh giá đồng xu. Và giờ, hãy cùng Sống Nhật đi vào tìm hiểu theo bài viết bên dưới nhé !.

Hệ thông tiền tệ Nhật Bản với nhiều mệnh giá tiền xu

Yên (円）là tiền tệ chính thức của Nhật Bản, đây chính là loại tiền được sử dụng nhiều thứ 3 trên thị trường hối đối, và sử dụng rộng rãi sau đồng đô la, euro và bảng Anh.

Đối với mệnh giá tiền xu, hiện nay hệ thống tiền tệ ở Nhật Bản đang cho lưu hành các mệnh giá như sau: 1 yên, 5 yên, 10 yên, 100 yên và 500 yên, với nhiều thiết kế chống giả và nâng cao độ bền.

Chất liệu được làm từ 100% nhôm ( mỏng, nhẹ), với họa tiết là cây non (tượng trưng cho sự phát triển) và chữ Nhật Bản (日本国）được in ở mặt trước, đối với mặt sau của đồng xu người ta sẽ in năm phát hành.

Chất liệu là hợp kim giữa đồng và kẽm, với 60 – 70 % là đồng và 30 -40% là kẽm, mặt trươc của đồng tiền là hình bông lúa, bánh răng mang ý nghĩa tượng trưng cho nền nông nghiệp và công nghiệp của đất nước, lỗ tròn ở giữa thể hiện truyền thống từ những năm 1959. Mặt sau của đồng xu, là chữ 5円 và năm phát hành của đồng xu.

Chất liệu là hợp kim của đồng (tỷ lệ 95%), kẽm (tỷ lệ 3-4%) và thiếc là 1-2%, với hình chùa Byodo-in (một di sản thế giới ở Kyoto) và hình lá cây ở mặt trước. Mặt sau là mệnh giá 10 yên, cành nguyệt quế cùng năm phát hành.

Chất liệu là đồng trắng và niken với tỷ lệ lần lượt là 75% và 25 %, biểu tưởng quốc hoa Nhật Bản – hoa cúc được in ở mặt trước, năm phát hành cùng mệnh giá của đồng xu được in ở mặt sau.

Đây là đồng tiền xu mang mệnh giá cao nhất trong hệ thống tiền xu của Nhật Bản, dựa trên thiết kế mới vào năm 2024, thì chất liệu được sử dụng là 2 lớp bimetallic, lỗi là Niken có chứng năng chống làm giả, viềng ngoài của đồng xu được làm từ đồng trắng 75% và niken là 25%. Hình ảnh cây Paulownia (hoa cẩm quỳ một biểu tượng của hoàng gia) được in sống động ở mặt trước, mặt sau là hoạt tiết hình lá, năm phát hành và mệnh giá của đồng 500 yên. 

Lịch sử và văn hóa tiền xu

Năm 708 thời kỳ 和同開珎, đồng xu đầu tiên được ra đời, ban đầu những đồng tiền xu được làm từ đồng, bạc hoặc vàng, và được mô phỏng những đồng tiền xu Trung Quốc. Thời kỳ này, dưới sự hưng thịnh của Phật giáo, nhiều đồng xu được in hình chữ hán, cùng với biểu tượng tôn giáo, dùng trong buôn bán và cúng dường.

Từ thế kỷ 12 đến thế kỷ 19, các lãnh chúa trị vì đã có đúc tiền riêng tại lãnh địa quản lý, dẫn đến tình trạng hỗn loại tiền tệ lúc bấy giờ. Mãi đến thời Edo từ năm 1603 đến năm 1868, tiền vàng hình bầu dục được ra đời và được sử dụng cho những giao dịch lớn.

Năm 1871, đồng Yên ra đời sau cuộc Minh Trị Duy Tân, Nhật Bản thống nhất tiền tệ theo hệ thống thập phân. Thời chiến tranh do thiếu nguyên liệu trầm trọng nên các đồng xu được làm từ những kim loại rẻ nhưng nhôm và thiếc.

Tiền xu không chỉ là một hệ thống tiền tệ mà nó còn mang tính quốc gia như: Hoa cúc đồng 50 yên, một biểu tượng của hoàng gia, đồng 100 yên hình hoa anh đào biểu trưng cho sự phù du và vẻ đẹp của Nhật Bản, gắn liền với Hoàng gia, thường xuất hiện trên những huân chương là hình ảnh cây hoa cẩm quỳ. Về đời sống tâm linh, tiền xu cũng mang một ý nghĩa hết sức độc đáo như: đồng 5 yên, phát âm là Go-en, gần giống chữ Duyên (縁), nên đồng 5 yên sẽ mang ý nghĩa về may mắn trong tình yêu, kinh doanh và cũng thường dùng để cúng đền chùa. Lỗ tròn tượng trưng cho một cánh cửa nhìn thấy tương lai.

Những tiệc ích trong cuộc sống

Nhờ vào sự nhỏ gọn, độ bền cao, nên đồng xu đã mang đến rất nhiều tiện ích trong đời sống, và từ đây văn hóa sử dụng tiền mặt ngày càng trở nên phổ biến. Ở Nhật Bản, với hơn 4 triệu máy bán hàng tự động trải khắp đất nước, đồng tiền xu được chấp thuận thanh toán với mệnh giá từ 10 – 500 yên, bạn có thể dễ dành thanh toán các loại đồ uống, kem, thậm chí là mì ramen nóng. Ngoài những máy bán hàng tự động, thì combini ở Nhật Bản cũng rất phổ biến, cứ cách vài trăm mét lại có 1 của hàng tiện lợi, vì thế việc sử dụng đồng xu rất tiện lợi để trả chính xác số tiền lẻ, tránh thối nhầm.

Tại những ga tàu điện ngầm, những trạm xe buýt, hệ thống vận hành vẫn chấp nhận cho việc mua vé , thanh toán bằng tiền xu, và tiền xu vẫn có thể được nạp vào những thẻ IC như Suica hoặc Pasmo để sử dụng. 

Với những dịch vụ như gửi xe, thuê xe đạp công cộng, các khoản phí có thể được chấp nhận thanh toán bằng tiền xu. Thật là tiện lợi phải không ?

Khi bạn viếng thăm đền chùa, bạn sẽ bắt gặp người ta ném đồng 5 yên để cầu duyên lành, đồng 10 yên để có một tình yêu trọn vẹn vì chữ 10 yên được đọc là Juu-en nó gần giống như chữ 重縁. Tiền xu còn được bán như một món quà lưu niệm những cầu chúc bình an cho gia đình, và người thân yêu.

 Tâm lý và những thói quen tiêu dùng

Những tiện ích rất lớn mà đồng tiền xu mang lợi, vì vậy Nhật Bản cũng là một trong những quốc gia có văn hóa tiền mặt mạnh mẽ vì người Nhật rất coi trọng sự tiện lợi và chính xác. Với việc không bị rách, và thanh toán nhanh chóng thêm một tâm lý không thích lãng phí, thì người Nhật thường xuyên dùng hết xu thay vì bỏ qua số lẻ. 500 Yên là một mệnh giá đồng xu lớn, vì vậy rất nhiều người kể cả người nước ngoài cũng rất thích tiết kệm và giữ lại cho vào ống heo, đo như là một kiểu tiết kiệm vô hình và hình thành từ sở thích.

Dù công nghệ ngày càng phát triển, nhưng theo khảo sát của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản, 50% giao dịch thanh toán vẫn ưu tiên dùng tiền mặt, lý do đến từ những máy bán hàng tự đồng, cửa hàng nhỏ và tâm lý kiểm soát tốt chi tiêu.

Ở Nhật Bản, mọi người thường sẽ sắp xếp tiền một cách gọn gàng, đồng xu sẽ được phân làm nhiều ngăn theo nhiều mệnh giá, để dễ dàng sử dụng cũng như thanh toán. Cùng với sự phát triển của kỹ thuật số, đồng xu có lẽ sẽ giảm dần nhưng những tiện ích của nó sẽ giúp nó không bị biến mất trong tương lai.

 Tiền xu và công nghệ – an ninh

Trên mỗi đồng xu Nhật Bản, người ta đã thiết kế nhưng hoạt tiết rất tỉ mỉ, và áp dụng những công nghệ gần như là không thể làm giả như đồng 500 Yên phiên bản 2024 vừa được phát hành với lõi Niken + vành đồng trắng , cần máy móc chuyên dụng để chế tạo, với những bánh cưa tinh vi thì khó có thể sao chép.

Đồng xu mới , được sử dụng những kỹ thuật chế tạo chạm khắc in nổi và chìm phức tạp, và dưới ánh sáng khi chúng ta xoay nó sẽ thay đổi hình ảnh.

Tại các ngân hàng, siêu thị, hầu như sẽ có máy đếm đồng xu và có tích hợp các cân điện tử để phát hiện tiền giả dựa trên trọng lượng chuẩn của đồng tiền. Dù những máy bán hàng tự động đặt ở ngoài đường, nhưng những máy bán hàng này điều tích hợp cảm biến từ và quang học giúp loại bỏ những đồng tiền xu giả mạo. Tại các ga tàu, đều trang bị máy kiểm tra tiền xu, có thể dễ dành tính được độ dày và đường kính của đồng xu.

Kết Luận

Thật là một kiến thức thú vị phải không ? Hi vọng bài viết trên đây sẽ cung cấp cho các bạn những thông tin hữu ích về đồng tiền xu Nhật Bản, và nếu có sử dụng hoặc đang sử dụng bạn hãy xem những đồng xu mình thử như nào nhé.