Sốc Nhiệt: Mối Nguy Trong Mùa Hè Và Cách Bảo Vệ Người Lao Động

12 August, 202521 August, 2025

URLをコピーしました！

Mùa hè tại Nhật Bản càng ngày càng khắc nghiệt không chỉ riêng đối với người Nhật mà cả người nước ngoài đến từ những vùng nóng cũng không tránh khỏi khó chịu. Nhiều người nhận xét rằng cái nóng ở Nhật Bản khó chịu hơn rất nhiều so với đất nước họ.

Những năm gần đây, tỷ lệ số người bị sốc nhiệt do nắng nóng vào mùa hè ngày càng tăng cao.
Nếu bạn đang và sẽ sẽ trải qua mùa hè ở Nhật thì nên trang bị thật tốt kiến thức phòng tránh say nắng để có thể trải qua mùa hè thật an toàn.
Hãy cũng Sống Nhật tìm hiểu cách phòng tránh sốc nhiệt vào mùa hè nhé.

Mục lục

HIỂU ĐÚNG VỀ SỐC NHIỆT – MỐI NGUY HIỂM ẨN GIẤU SAU CÁI NÓNG

Sốc nhiệt là gì?

Sốc nhiệt – 熱中症 (necchūshō) hay còn gọi là say nắng, say nóng là tình trạng cơ thể bị quá tải do nhiệt độ cao kéo dài. Khi làm việc trong môi trường nóng bức, cơ thể chúng ta đổ mồ hôi để hạ nhiệt. Tuy nhiên, nếu trời quá nóng, không khí oi bức, độ ẩm cao, kèm theo làm việc nặng và thiếu nghỉ ngơi, cơ thể không thể tự làm mát được nữa. Lúc đó, nhiệt độ bên trong tăng cao bất thường, dễ gây tổn thương não, tim, thận… và có thể dẫn đến tử vong nếu không xử lý kịp thời.

Những con số cảnh báo – Sốc nhiệt là nguy cơ thực sự

Theo Cơ quan Quản Lý Cháy nổ và Thảm hoạ (FDMA), thì trong tháng 6 vừa qua tại Nhật Bản có 17.229 người trên toàn quốc đã phải nhập viện khẩn cấp do say nắng vào tháng 6, gấp đôi số liệu của tháng 6/2024 và là con số cao nhất kể từ khi các cuộc khảo sát được bắt đầu từ tháng 6/2010.

Trong số này , 26 người đã từ vong, 6.390 người phải nhập viện với các triệu chứng nặng và 10.750 bị thương nhẹ. Qua những con số này chúng ta có thể thấy “say nắng” nó không còn là một triệu chứng mà nó thực sự là một “ thảm họa mùa hè”. Mọi người cần phải nắm rõ các triệu chứng cũng như cách phòng tránh để bảo đảm an toàn cho bản thân.

Các dấu hiệu cảnh báo sốc nhiệt

Sốc nhiệt có thể diễn tiến từ nhẹ đến nghiêm trọng. Người lao động cần chú ý những dấu hiệu sau:

Mức độ nhẹ (cảnh báo sớm): Đổ nhiều mồ hôi, hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, chuột rút, cảm giác buồn nôn, uể oải.
Mức độ trung bình: Đau đầu dữ dội, mệt lả, khó chịu, nhận thức mơ hồ, không đứng vững.
Mức độ nghiêm trọng: Ngất xỉu, mất ý thức, nói năng lộn xộn, co giật, da nóng và khô, không ra mồ hôi – cần gọi xe cứu thương ngay (119)

⚠ Lưu ý: Nếu bạn thấy đồng nghiệp có biểu hiện bất thường, đừng bỏ qua – hãy báo ngay với người quản lý và hỗ trợ sơ cứu.

CÁCH PHÒNG TRÁNH – HƯỚNG DẪN ĐỐI PHÓ VỚI SỐC NHIỆT

Cách phòng ngừa hiệu quả – Hãy chủ động bảo vệ mình!

✅ Uống đủ nước và muối khoáng

Dù không khát vẫn cần uống nước định kỳ (mỗi 30–60 phút).
Uống nước muối loãng, nước thể thao, mơ ngâm muối thay vì nước ngọt hay cà phê.
Tại công trường nên chuẩn bị sẵn nước đá lạnh, máy làm đá, gói muối bổ sung.

✅ Nghỉ ngơi hợp lý

Nghỉ 5–15 phút mỗi 1–2 giờ làm việc, tại nơi râm mát, có quạt hoặc điều hòa.
Dùng khăn lạnh hoặc lau người bằng nước mát để làm giảm nhiệt cơ thể.
Không tiếp tục làm việc nếu cảm thấy chóng mặt, buồn nôn hoặc tim đập nhanh.

Trang phục phù hợp

Mặc đồ thoáng khí, hút mồ hôi tốt.
Trang bị thêm áo làm mát, áo vest thông gió, mũ bảo hộ kiểu thoáng khí, khăn chống nóng.

Làm quen dần với khí hậu

Người mới bắt đầu công việc nên được sắp xếp làm nhẹ, cho cơ thể quen dần.
Tránh làm việc đột ngột khi nắng nóng cao điểm (sau mùa mưa hoặc đầu hè).

Khi gặp tình huống khẩn cấp – Cách sơ cứu và gọi trợ giúp

Nếu bạn hoặc đồng nghiệp có dấu hiệu sốc nhiệt, cần hành động ngay:

Đưa người bệnh đến nơi thoáng mát, nới lỏng quần áo, chườm khăn lạnh lên cổ, nách, bẹn.
Cho uống nước có muối nếu còn tỉnh táo.
Theo dõi tình trạng: nếu không đỡ trong 15–30 phút → đưa đi bệnh viện.
Nếu mất ý thức hoặc co giật → Gọi xe cấp cứu (119) ngay lập tức.

Trong lúc chờ cấp cứu, tiếp tục làm mát cơ thể, không rời người bệnh một mình.

Những câu nói quan trọng khi cảm thấy không ổn (kèm phiên âm romaji)

Đối với người lao động nước ngoài, biết cách nói rõ triệu chứng bằng tiếng Nhật là cực kỳ quan trọng. Dưới đây là những câu thường dùng:

Tôi chóng mặt → めまいがします (memai ga shimasu)
Tôi mệt, người uể oải → からだがだるいです (karada ga darui desu)
Tôi đau đầu → あたまがいたいです (atama ga itai desu)
Tôi buồn nôn → はきけがします (hakike ga shimasu)
Tôi cảm thấy choáng váng → くらくらします (kurakura shimasu)
Tôi khát nước → のどがかわきました (nodo ga kawakimashita)
Tôi sắp ngất → たおれそうです (taore-sō desu)
Tôi bị chuột rút → あしがつりました (ashi ga tsurimashita)
Xin hãy giúp tôi → てつだってください (tetsudatte kudasai)
Gọi xe cấp cứu giúp tôi → きゅうきゅうしゃをよんでください (kyūkyūsha o yonde kudasai)
Tôi muốn nghỉ một chút → すこしやすみたいです (sukoshi yasumitai desu)

Hãy học thuộc ít nhất 2–3 câu đơn giản để có thể dùng trong tình huống khẩn cấp. Chỉ cần nói rõ một câu, bạn có thể được cứu kịp thời.

Vai trò của người quản lý – Đừng để xảy ra rồi mới xử lý

Người quản lý tại công trường cần chủ động tạo môi trường làm việc an toàn:

Quản lý thời gian làm việc:

Giảm giờ làm trong khung thời gian nắng gắt (11h–15h).
Bố trí thời gian nghỉ giải lao hợp lý, không ép công việc quá mức.

Theo dõi chỉ số WBGT (một chỉ số nhiệt được đề xuất với mục đích phòng ngừa tình trạng sốc nhiệt. Ngoài nhiệt độ, nó còn bao gồm các yếu tố độ ẩm, nhiệt bức xạ và tốc độ gió)

WBGT từ 28–31°C: cần cảnh báo, tăng nghỉ giải lao.
Trên 31°C: nguy hiểm – cần điều chỉnh giờ làm hoặc ngưng công việc tạm thời.
Cần trang bị thiết bị đo WBGT tại công trường.

Chuẩn bị nơi nghỉ mát, thiết bị làm mát:

Bố trí quạt, máy điều hòa, khu nghỉ có mái che.
Cung cấp khăn lạnh, đá lạnh, nước muối và dụng cụ làm mát cơ thể.

Khám sức khỏe và theo dõi công nhân:

Tổ chức khám định kỳ, đặc biệt chú ý đến người có bệnh nền (tim, cao huyết áp…).
Đối với lao động nước ngoài, cần hỗ trợ ngôn ngữ, hướng dẫn dễ hiểu.

Một số sản phẩm hỗ trợ chống nóng vào mùa hè

Đồ uống & thực phẩm bù nước – muối

Nước bù điện giải (経口補水液 – keikō hosuiryoku), ví dụ: OS-1, Pocari Sweat, Aquarius.
Kẹo muối (塩飴 – shio ame) hoặc viên muối (塩タブレット) giúp bổ sung natri.
Gel bù nước – muối dạng túi nhỏ tiện mang theo.

Sản phẩm làm mát cơ thể

Quạt cầm tay mini (ハンディファン – handy fan).
Khăn làm mát (冷感タオル – reikan taoru), chỉ cần làm ướt là mát lâu.
Miếng dán mát (冷却シート – reikyaku shiito), thường dùng cho trán, cổ, gáy.
Áo/quần có quạt (空調服 – kūchōfuku) chạy pin, tạo gió bên trong quần áo.

Sản phẩm xịt & đeo chống nóng

Xịt làm mát da (冷却スプレー – reikyaku supurē), dùng cho cổ, tay, chân.
Vòng cổ làm mát (ネッククーラー – neck cooler), có loại dùng gel đông lạnh hoặc chạy điện.
Gối, đệm, ga giường làm mát (接触冷感まくら/シーツ – sesshoku reikan makura/shītsu).

Phụ kiện bảo vệ khi ra ngoài

Mũ rộng vành hoặc mũ có tấm che gáy (帽子 – bōshi).
Ô chống nắng (日傘 – higasa) có chống UV.
Kính râm chống tia UV.
Áo chống nắng (UVカットパーカー – UV cut parka) mỏng nhẹ, thấm mồ hôi.

💡 Ở các cửa hàng như Daiso, Seria, Don Quijote, Aeon, hoặc hiệu thuốc (ドラッグストア), gần như mùa hè nào cũng bày riêng khu vực “熱中症対策” để mọi người mua gói trọn các sản phẩm này.

KẾT LUẬN

Sốc nhiệt không phải chuyện nhỏ – đó là mối nguy có thể cướp đi mạng sống nếu chúng ta không chú ý. Nhưng nếu mỗi người lao động hiểu rõ dấu hiệu, biết cách phòng ngừa, đồng thời có sự hỗ trợ đúng đắn từ người quản lý và môi trường làm việc, thì sốc nhiệt hoàn toàn có thể phòng tránh được.

Hãy bảo vệ bản thân, bảo vệ đồng nghiệp, bắt đầu từ việc đơn giản như uống nước, nghỉ ngơi đúng lúc và nói ra khi cảm thấy không ổn.