NISA – Cách Tiết Kiệm Và Đầu Tư Được Miễn Thuế Tại Nhật

Nếu bạn đang sống, học tập hay làm việc tại Nhật, rất có thể bạn đã nghe đến NISA – chương trình cho phép người dân đầu tư cổ phiếu, quỹ ETF (Exchange-Traded Fund)/quỹ mở… và miễn thuế toàn bộ lợi nhuận (lãi bán, cổ tức/ phân phối lợi nhuận) khi đầu tư trong tài khoản NISA. Tuy nhiên điểm hấp dẫn nhất của phiên bản “NISA mới” (áp dụng từ 01/2024) là: (1) miễn thuế KHÔNG GIỚI HẠN thời gian nắm giữ, (2) chế độ vĩnh viễn, (3) hạn mức năm tăng mạnh lên 3.6 triệu yên và có “trần cả đời” 18 triệu yên. Với người Việt tại Nhật – vốn ít kiên nhẫn và bận rộn – NISA cho phép “đầu tư tự động” (dollar-cost averaging) qua các quỹ chỉ số với thao tác cực đơn giản, chi phí thấp, và minh bạch.

NISA LÀ GÌ? NGUYÊN TẮC CƠ BẢN

Khái niệm

NISA (Nippon Individual Savings Account – 少額投資非課税制度) là một tài khoản đầu tư chứng khoán có ưu đãi thuế tại Nhật (không phải sổ tiết kiệm). Bạn mở tài khoản này ở công ty chứng khoán hoặc ngân hàng, rồi dùng tiền trong đó để mua quỹ chỉ số, ETF hoặc cổ phiếu đủ điều kiện. Vì là đầu tư tài chính, giá có thể lên – xuống (có rủi ro), nhưng ưu điểm lớn là lợi nhuận và cổ tức phát sinh bên trong tài khoản NISA sẽ được miễn thuế nội địa Nhật, trong khi tài khoản thường thường bị khoảng 20,315% thuế. Nhờ vậy, NISA giúp bạn tích lũy tài sản dài hạn hiệu quả hơn vì lợi nhuận không bị “mòn” bởi thuế. Nói ngắn gọn: NISA là một “vỏ bọc miễn thuế” cho khoản đầu tư của bạn – nó không tạo ra lợi nhuận thay bạn, mà giữ trọn lợi nhuận bạn tự đầu tư kiếm được.

Nhiều bạn thắc mắc tại sao NISA ra đời, việc nó ra đời có lợi gì cho chính phủ nhật. NISA ra mắt năm 2014 nhằm hỗ trợ người dân tích lũy tài sản; mô phỏng theo hệ thống ISA của Anh. NISA ra đời để khuyến khích người dân Nhật Bản “chuyển từ gửi tiết kiệm sang đầu tư”, tích lũy tài sản dài hạn dễ hơn bằng cách giảm rào cản thuế. Nó đánh vào các hộ gia đình khi mà tỷ trọng tiền gửi trong tài sản hộ gia đình Nhật cao hơn hẳn Âu–Mỹ, khiến tài sản tăng chậm trong môi trường lãi thấp; Quá nhiều tiền để ở dạng tiền mặt/tiền gửi vì vậy Chính phủ đặt mục tiêu kéo dòng tiền nhàn rỗi sang kênh đầu tư để tăng “thu nhập từ tài sản”. Khi đầu tư bên trong NISA, lãi bán và cổ tức được miễn thuế trong giới hạn cho phép, nên tâm lý “ngại thuế” giảm bớt. Để đánh mạnh hơn vào chính sách trọng tâm của kế hoạch nhân đôi thu nhập từ tài sản, từ 2024, NISA được mở rộng mạnh và làm vĩnh viễn để thúc đẩy làn sóng đầu tư cá nhân, qua đó củng cố thị trường vốn và giúp Nhật trở thành trung tâm quản lý tài sản hàng đầu. Nó ngắn gọn: Chính sách này là tạo thói quen đầu tư dài hạn, phân tán rủi ro cho số đông, giúp của để dành của hộ gia đình tăng nhanh hơn so với chỉ gửi tiết kiệm, đồng thời mở rộng nền tảng nhà đầu tư trong nước cho doanh nghiệp. 

Điểm mạnh nổi bật của NISA mới từ tháng 1/2024 là gì?

Miễn thuế “không thời hạn” (無期限) & chương trình “vĩnh viễn” (恒久化): 

Từ 2024 trở đi, khi bạn mua sản phẩm trong tài khoản NISA mới, phần lãi khi bán và cổ tức/ phân phối tạo ra bên trong tài khoản đó sẽ được miễn thuế ở Nhật bao lâu tùy bạn giữ, không có ngày hết hạn giống như trước đây (trước 2024, “General NISA” chỉ miễn thuế tối đa 5 năm, “Tsumitate NISA” tối đa 20 năm). Giờ thì không còn đồng hồ đếm ngược nữa.

Bản thân chế độ NISA mới (quyền được mở tài khoản NISA và đầu tư trong đó) đã được làm “恒久化” (tức là không ấn định ngày kết thúc). Trước 2024, NISA là chương trình có thời hạn; sau cải cách 2024, không còn mốc dừng – bạn có thể định hướng đầu tư dài hạn thật sự mà không lo “đến hạn phải xử lý” như trước. (Luật không đặt ngày kết thúc, nhưng dĩ nhiên pháp luật tương lai vẫn có thể được Quốc hội sửa đổi.)

Đầu tư cả 2 khung tích lũy song song

Bạn có thể dùng song song hai khung bao gồm Khung Tích lũy (つみたて投資枠) và Khung Tăng trưởng (成長投資枠) để vừa tích lũy đều, vừa đầu tư linh hoạt, phù hợp mọi mục tiêu. 

• Khung Tích lũy (つみたて投資枠): góp đều, quỹ phí thấp – chuẩn “dài hạn, tích lũy, phân tán”. Đó là các quỹ đạt chuẩn FSA (phí thấp, phù hợp tích lũy dài hạn).
• Khung Tăng trưởng (成長投資枠): linh hoạt (cổ phiếu/ETF/REIT/quỹ…). Đó là cổ phiếu niêm yết, ETF/ETN, REIT, quỹ… Điều này giúp bạn vừa đầu tư an toàn – kỷ luật ở khung Tích lũy, vừa chủ động chọn sản phẩm rộng ở khung Tăng trưởng.

HẠN MỨC & CÁCH “PHỤC HỒI” TRẦN SAU KHI BÁN

Hạn mức năm & trần cả đời

Hạn mức năm (年間投資枠) là tối đa 3,6 triệu yên/năm. Mỗi năm có thể đầu tư 1,2 triệu yên vào khung Tích lũy và 2,4 triệu yên vào khung Tăng trưởng — mỗi năm bạn chỉ được mua đến mức này, miễn là tổng tích lũy cả đời của bạn chưa vượt 18 triệu yên. 

 “Trần miễn thuế cả đời” (非課税保有限度額・生涯投資枠) được cho phép đầu tư lên đến 18 triệu yên (quản lý theo giá vốn). Bạn được miễn thuế cho khoản lợi nhuận tạo ra từ phần giá vốn tích lũy trong đời tối đa 18 triệu yên, trong đó phần tăng trưởng tối đa 12 triệu yên. Hệ thống quản lý theo giá vốn (簿価残高方式) nên khi bán thì khung đã dùng sẽ hồi phục để dùng lại từ năm sau, rất thuận tiện cho tái cơ cấu danh mục. Tên tiếng Nhật chuẩn trong tài liệu của Cơ quan Tài chính: 非課税保有限度額（総枠）. Khi giải thích dễ hiểu, họ cũng gọi là 「生涯を通じての非課税保有限度額」; ngoài ra cách nói ngắn gọn phổ biến là 生涯投資枠 (khung đầu tư cả đời).

Hai giới hạn này chạy song song nghĩa là khi bạn đầu tư cần lưu ý điểm giới hạn đầu tư của cả năm và trần trọn đời cùng một lúc. Nếu giới hạn năm của bạn vẫn còn nhưng số tiền bạn đầu tư trọn đời đã vượt qua 18 triệu yên thì bạn vẫn không được tiếp tục đầu tư. Ngược lại số vốn bạn đầu tư cho vẫn còn thấp dưới 18 triệu yên nhưng hạn mức năm của bạn đã vượt quá 3,6 triệu yên thì trong năm đó bạn cũng không được mua.

Bán có “lấy lại” trần không?

Vì trần cả đời được quản lý theo giá vốn nên khi bạn bán một tài sản trong NISA, phần GIÁ VỐN của tài sản đó sẽ “trả về” trần cả đời từ NĂM SAU, tức là bạn có thể tái sử dụng phần trần đó cho các khoản mua mới (tuân thủ hạn mức năm 3.6 triệu). Lãi/lợi tức phát sinh trong NISA đều miễn thuế. Khi bán, tiền về vẫn miễn thuế. Việc “phục hồi” trần tính theo GIÁ VỐN (không tính lãi).

Ví dụ: bạn đã dùng 5 triệu yên trần cả đời, bán đi một lô có giá vốn 1 triệu yên trong năm 2025; thì bắt đầu từ 2026, “trần cả đời còn lại” của bạn sẽ tăng thêm 1 triệu yên. Hay nói cách khác, tính đến 2026 thì bạn chỉ mới sử dụng 4 triệu yên trên tổng 18 triệu yên. Tuy nhiên việc bán này KHÔNG làm tăng hạn mức năm. Dù trần cả đời “hồi phục”, mỗi năm bạn vẫn chỉ được mua tối đa 3.6 triệu yên (chia theo hai khung).

THUẾ: NẾU KHÔNG DÙNG NISA THÌ ĐƯỢC MẤT NHƯ THẾ NÀO

Vì sao nói khi tham gia NISA lại có lợi về đóng thuế. Hãy xem dưới đây các mức thuế phải đóng trong đầu tư thông thường.

Đối với thuế thông thường: Ở tài khoản chịu thuế, lãi bán và cổ tức nhìn chung chịu thuế khoảng 20.315% (15.315% thuế thu nhập + 5% cư trú; có thể có “phụ thu phục hưng” 0.315%). Ví dụ: lãi 100.000 yên thì sau thuế còn ~79.685 yên.
Khi tham gia NISA: Toàn bộ lãi bán, cổ tức/phân phối từ chứng khoán/quỹ hợp lệ trong tài khoản NISA đều là 0%. Nhưng để cổ tức thực sự miễn thuế bạn cần chọn “株式数比例配分方式 (kabushiki-sū hihai bunpōshiki) – nhận cổ tức về tài khoản chứng khoán theo tỷ lệ cổ phiếu đang lưu ký. Nếu nhận qua phiếu cổ tức/tài khoản ngân hàng, có thể bị khấu thuế.

Bên cạnh đó, cổ tức/thuế khấu lưu nước ngoài (ví dụ ETF Mỹ): phần thuế tại nguồn ở nước ngoài (thường ~10% với Mỹ sau W-8BEN) không hoàn trong NISA do phía Nhật không còn thu để bù trừ.

Tất nhiên cũng sẽ có chút bất lợi trong đầu tư NISA. Đó là giới hạn về khấu trừ lỗ: Không được bù trừ lãi/lỗ giữa NISA và tài khoản khác; không được chuyển lỗ sang năm sau. Đây là khác biệt quan trọng khi so sánh chiến lược thuế. Lấy ví dụ cho dễ hiểu. Nếu NISA: lỗ 50.000 yên và Tài khoản chịu thuế: lãi 50.000 yên. Thì bạn vẫn phải nộp ~20,315% thuế trên 50.000 yên của tài khoản chịu thuế; không được trừ đi 50.000 yên lỗ ở NISA để miễn thuế cho tài khoản chịu thuế. Đồng thời nếu năm nay, bạn lỗ 100.000 yên trong NISA. Thì bạn Không thể mang “-100.000 yên” này sang năm sau để trừ vào khoản lãi năm sau để được miễn thuế cho tài khoản chịu thuế (dù năm sau bạn có lãi ở tài khoản chịu thuế).

Đây là điểm này quan trọng khi “so sánh chiến lược thuế”?

• Ưu điểm của NISA: lãi bán/ cổ tức miễn thuế ở Nhật.
• Nhược điểm về thuế: nếu bị lỗ, bạn không tận dụng được hai “lá chắn thuế” phổ biến:

1. Bù trừ lãi–lỗ với tài khoản chịu thuế, và
2. Chuyển lỗ sang năm sau. 

Vì vậy, nhiều người chọn cách:

• Dùng NISA cho đầu tư dài hạn, tích lũy đều, sản phẩm phí thấp (ít “lướt”, ít phát sinh lỗ ngắn hạn).
• Giữ các giao dịch ngắn hạn/rủi ro cao ở tài khoản chịu thuế, nơi mà nếu lỗ còn có thể bù trừ/ chuyển lỗ theo quy định thuế (áp dụng cho tài khoản chịu thuế, không áp dụng cho NISA). (Chiến lược chỉ mang tính minh họa, không phải lời khuyên đầu tư.) 

AI ĐƯỢC MỞ NISA? TRƯỜNG HỢP NGƯỜI NƯỚC NGOÀI

Ai được mở NISA, mở ở đâu, mỗi năm được có mấy tài khoản, và ngoại lệ hiếm gặp cho người “không cư trú” nhưng có cơ sở thường trú (PE) tại Nhật. Đó là những câu hỏi cho những bạn đang bắt đầu tìm hiểu về NISA.

Đầu tiên, đó là người cư trú tại Nhật từ đủ 18 tuổi (tính tại ngày 1/1) được mở NISA. Ví dụ: bạn sinh ngày 2/1/2008 → trong năm 2026 bạn chưa mở được vì tính đến ngày ngày 1/1/2026 bạn chưa đủ 18; đến năm 2027 bạn mới đủ điều kiện. Quy định này được nêu rõ trên trang NISA của Cơ quan Dịch vụ Tài chính Nhật (FSA). Bên cạnh đó, “Cư trú” ở đây là khái niệm theo luật thuế Nhật: người có địa chỉ (生活の本拠) ở Nhật hoặc đã cư trú thực tế trên 1 năm.

Ngoài ra, một người chỉ có thể có “một tài khoản NISA” tại một tổ chức tài chính trong cùng một năm. Bạn không thể vừa dùng khung Tích lũy ở công ty A, lại dùng khung Tăng trưởng ở công ty B trong cùng một năm. 

Theo tài liệu hướng dẫn chính thức, trong một số trường hợp đặc biệt “người không cư trú nhưng có cơ sở thường trú (恒久的施設) tại Nhật” cũng có thể mở; Đó là những cá nhân không cư trú, nhưng có một địa điểm kinh doanh cố định ở Nhật (ví dụ văn phòng/chi nhánh) mà thu nhập gắn với địa điểm đó được xem là phát sinh tại Nhật. Vì đây là tình huống đặc biệt, nên nếu bạn rơi vào ngoại lệ này nên hỏi trực tiếp tổ chức tài chính xem họ có phục vụ trường hợp này không.

Khi bạn đi công tác/đi nước ngoài tạm thời do bị điều động (海外転勤等). có thể duy trì miễn thuế cho tài sản đang nắm trong NISA theo cơ chế 継続適用 (không được mua mới trong thời gian ở nước ngoài). Thủ tục & khả dụng tùy tổ chức tài chính – cần liên hệ trước.

Đối với trẻ vị thành niên: “Junior NISA” đã chấm dứt cuối 2023; từ 2024 trở đi không mở NISA cho người dưới 18 tuổi. Tài sản còn lại trong tài khoản Junior có thể xử lý theo hướng dẫn riêng của từng tổ chức.

HAI “KHUNG” NISA & DANH MỤC SẢN PHẨM

Sau đây chúng ta tìm hiểu cụ thể hơn về hai KHUNG của NISA là Khung Tích lũy (つみたて投資枠) và Khung Tăng trưởng (成長投資枠) xem chúng là gì và cách hoạt động của hai khung này như thế nào.

Khung Tích lũy (つみたて投資枠– 1.2 triệu yên/năm)

Khung này sinh ra để góp đều, lâu dài, phí thấp. Bạn cài tự động mỗi tháng/tuần mua một số tiền cố định, kiểu “nuôi heo đất đầu tư”.

• Cách mua: Chỉ mua theo kiểu tích lũy định kỳ (định kỳ – định mức), không mua “một cục” tùy hứng. Ví dụ: đặt 10 man/tháng chạy tự động. 
• Mua được gì: Quỹ đầu tư đạt chuẩn của FSA (Financial Services Agency) cho mục tiêu dài hạn – tích lũy – phân tán, chi phí thấp; một số ETF đáp ứng tiêu chí cũng nằm trong danh sách. 
• Giới hạn: Tối đa 1,2 triệu yên/năm cho khung này. Không chuyển phần “không dùng hết” sang Khung Tăng trưởng. 
• Thời hạn miễn thuế: Vô thời hạn – giữ bao lâu cũng được. Tất cả lãi bán và phân phối/cổ tức phát sinh trong NISA đều miễn thuế nội địa Nhật (lưu ý quy tắc nhận cổ tức với chứng khoán niêm yết Nhật). 
• Cách tính khung & “hồi phục” khi bán: Mọi giới hạn quản lý theo giá vốn (簿価). Nếu bán, phần giá vốn đã dùng sẽ được hồi phục để dùng từ năm sau. 

Ví dụ: Bạn đặt mua 5 man/tháng vào quỹ chỉ số toàn thị trường. Sau 1 năm đã dùng 60 man trong hạn mức 1,2 triệu. Nếu 3 năm sau bán phần giá vốn 30 man, thì sang năm kế bạn “hồi lại” 30 man vào “trần cả đời” để tiếp tục tích lũy (vẫn phải tôn trọng hạn mức năm). 

Khung Tăng trưởng (成長投資枠 – 2.4 triệu yên/năm)

Khung này linh hoạt – mua một cục được, hoặc cũng có thể tích lũy như trên. Dùng để mua cổ phiếu/ETF/REIT (Real Estate Investment Trust/不動産投資信託)/quỹ phù hợp mục tiêu tăng trưởng hay cổ tức.

• Cách mua: Cả hai đều được – tích lũy định kỳ hoặc mua “một cục” (spot/lump sum). 
• Mua được gì: mua cổ phiếu niêm yết, ETF/REIT và quỹ thỏa điều kiện. Danh sách ETF/quỹ phù hợp được công bố/ tổng hợp bởi Sở GDCK Tokyo và Hiệp hội Quỹ. Không được mua các sản phẩm “đòn bẩy cao”, “inverse”, quỹ “chia đều hàng tháng”, quỹ có kỳ hạn dưới 20 năm, hay cổ phiếu thuộc diện cảnh báo/chuẩn bị huỷ niêm yết (整理・監理銘柄).
• Giới hạn: Tối đa 2,4 triệu yên/năm cho khung này. Không được bù bằng phần dư của Khung Tích lũy nếu bạn không dùng hết 1,2 triệu. 
• Thời hạn miễn thuế: Vô thời hạn – giữ bao lâu cũng được. 
• Cách tính khung & “hồi phục” khi bán: Giống khung Tích lũy – theo giá vốn, bán xong hồi phục từ năm sau. 

Ví dụ: Bạn có 50 man tiền thưởng, muốn mua một ETF cổ tức Nhật ngay – hãy dùng Khung Tăng trưởng để “mua một cục”. Phần lãi/cổ tức trong NISA là miễn thuế ở Nhật; nếu sau đó bán, giá vốn phần đã bán sẽ hồi phục để dùng lại từ năm sau. (Nhớ đăng ký cách nhận cổ tức 株式数比例配分方式 cho chứng khoán niêm yết ở Nhật để cổ tức thật sự miễn thuế trong NISA.)

Ví dụ nhóm sản phẩm (mang tính minh hoạ)

• Khung Tích lũy: các quỹ chỉ số theo TOPIX/Nikkei 225, S&P 500, MSCI ACWI/All Country… đạt tiêu chí FSA.
• Khung Tăng trưởng: cổ phiếu Nhật, ETF Nhật/ngoại (đủ điều kiện), REIT, các quỹ chủ động thỏa điều kiện (không đòn bẩy cao/không chia đều hàng tháng…).

Những sản phẩm “thường bị loại” khỏi khung成長投資枠

• Quỹ đòn bẩy/ nghịch chiều (レバレッジ／インバース) – biến động quá cao, không khuyến khích tích sản dài hạn.
• Quỹ “chia đều hàng tháng” (毎月分配) – thường không phù hợp tích lũy lãi kép.
• Quỹ kỳ hạn < 20 năm; cổ phiếu bị cảnh báo/chuẩn bị huỷ niêm yết.
  Giao dịch margin, phái sinh mục đích đầu cơ, FX/CFD – không được phép trong NISA.

Lưu ý NISA không làm biến mất rủi ro biến động giá. Đầu tư vẫn có thể lỗ theo ngắn hạn; miễn thuế KHÔNG đồng nghĩa lợi nhuận đảm bảo.

QUY TRÌNH CÁC BƯỚC MỞ & SỬ DỤNG NISA

Bước 1: Chọn tổ chức tài chính (chứng khoán online, ngân hàng, v.v.). Tiêu chí: phí giao dịch/quản lý, số lượng quỹ/ETF được hỗ trợ, ứng dụng dễ dùng, chương trình tích điểm, hỗ trợ tiếng Anh/Việt, dịch vụ chuyển đổi sau này.

Bước 2: Chuẩn bị giấy tờ. Bạn cần: “Đơn mở tài khoản NISA (非課税口座開設届出書)”, giấy tờ xác minh danh tính (CMND/Thẻ cư trú/Passport/giấy phép lái xe…), và tài liệu xác minh My Number (thẻ My Number, giấy thông báo My Number + giấy tờ kèm theo, hoặc bản sao sổ hộ khẩu/住民票 có ghi My Number). Mỗi nơi có mẫu và cách nộp khác nhau (tại quầy/online/bưu điện).

Bước 3: Mở tài khoản chứng khoán/đầu tư thường → đồng thời đăng ký mở “tài khoản NISA” trong cùng tổ chức (đa số cho phép tích hợp trên app).

Bước 4: Chờ xét duyệt. Sau khi nộp giấy tờ, tổ chức tài chính sẽ kiểm tra và gửi đăng ký lên cơ quan thuế. Khi tài khoản NISA được “chấp thuận mở”, bạn có thể bắt đầu giao dịch trong khung NISA. (Một người/mỗi năm chỉ được có 1 tài khoản NISA tại 1 tổ chức; chuyển đổi tổ chức thực hiện theo năm).

Bước 5: Cài đặt “tự động tích lũy” (nếu dùng khung つみたて). Chọn quỹ đạt chuẩn, đặt số tiền hàng tháng (ví dụ 10–100 nghìn yên), ngày khấu trừ, và nguồn tiền (tài khoản ngân hàng/ ví điện tử theo hỗ trợ của nơi mở).

Bước 6: Dùng khung 成長投資枠 một cách có kỷ luật (nếu cần). Ưu tiên các ETF/quỹ chỉ số/ cổ phiếu rõ ràng, tránh “theo sóng” đòn bẩy/inverse (không hợp lệ) hay sản phẩm rủi ro quá cao. Theo dõi hạn mức năm và trần cả đời.

Bước 7: Theo dõi – tái cân bằng – ghi chép. Dù miễn thuế, bạn vẫn nên theo dõi tỷ lệ cổ phiếu/trái phiếu/quỹ, lịch phân phối, và điều chỉnh theo mục tiêu (nhà/giáo dục/hưu trí).

Khi đổi địa chỉ/tên/hoặc thông tin My Number

Phải nộp 「非課税口座異動届出書」 cho tất cả tổ chức nơi bạn có NISA, kèm giấy tờ chứng minh (住民票 bản sao, thẻ My Number…). FSA liên kết chi tiết đến trang hướng dẫn của 国税庁. 

Khi đi công tác/ra nước ngoài (trường hợp đặc biệt)

Nếu là phái cử tạm thời do công ty (không cư trú tạm thời), có thủ tục duy trì hiệu lực miễn thuế cho tài sản đang nắm trong NISA (thường gọi 継続適用); không được mua mới trong thời gian ở nước ngoài. Xem Q&A của 国税庁 và xác nhận trực tiếp với tổ chức tài chính của bạn. 

Rời Nhật dài hạn/ chấm dứt cư trú

Hãy liên hệ sớm với tổ chức tài chính để nhận hướng dẫn đóng/ chuyển tài sản theo quy định thuế cư trú.

QUY TRÌNH CHI TIẾT MỞ NISA (CHECKLIST)

1) Tài khoản đầu tư cơ sở (chứng khoán/ ngân hàng) đã mở chưa? Nếu chưa, mở online.

2) Hồ sơ NISA: đơn mở “非課税口座開設届出書”, My Number (カード/通知カード/住民票 có My Number), giấy tờ định danh (在留カード/運転免許証/パスポート…), tài khoản ngân hàng để trích nạp.

3) Đăng ký NISA: điền form online/ tại quầy, tải ảnh giấy tờ.

4) Chờ xác minh & phản hồi mở tài khoản NISA; nhận thông báo qua email/app.

5) Cấu hình tích lũy (つみたて): số tiền/ tháng, ngày trừ, quỹ đạt chuẩn; bật tái đầu tư cổ tức (nếu có tuỳ quỹ).

6) Nếu dùng 成長投資枠: kiểm tra mã hợp lệ (ETF/quỹ/ cổ phiếu đủ điều kiện), ghi rõ ngân sách và mục tiêu (ví dụ mua ETF chỉ số toàn cầu).

7) Theo dõi hạn mức năm & trần cả đời; lưu lại số “đã dùng” & “phần phục hồi” (năm sau) khi bán.

CHIẾN LƯỢC THỰC TẾ HỮU ÍCH

Tùy theo mỗi cá nhân hay kế hoạch tài chính của bản thân, bạn có thể chọn chiến lượt thích hợp cho mình.

Ví dụ bạn là người mới đi làm ở độ tuổi 22–30 tuổi. Và mục tiêu của bạn là tích sản dài hạn, xây dựng quỹ dự phòng 3–6 tháng chi tiêu. Bạ nên ưu tiên khung Tích lũy (1.2 triệu/năm). Nếu còn dư ngân sách, cân nhắc dùng thêm khung Tăng trưởng cho ETF chỉ số rộng. Cài đặt DCA hàng tháng (ví dụ 10–50 nghìn yên) ngay sau kỳ lương.

Hoặc bạn là đầu tư như là một gia đình trẻ (30–40 tuổi) với mục tiêu đầu tư là mua nhà/giáo dục con/ hưu trí. Bạn có thể Kết hợp cả hai khung; theo dõi sát trần cả đời và dòng tiền. Giữ kỷ luật tránh “xoay vòng” quá nhanh gây hụt trần năm.

Khi cuộc sống và công việc đã ổn định (40–55 tuổi), mục tiêu bây giờ là bảo toàn tăng trưởng. Bạn có thể tăng tỷ trọng quỹ chỉ số toàn cầu/nhật chất lượng, có thể thêm trái phiếu/chứng chỉ cân bằng đạt chuẩn (nếu có trong danh sách).

Với tuổi gần hưu, mục tiêu có thể sẽ thay đổi theo hướng giảm biến động, tối ưu rút tiền. Việc miễn thuế giúp linh hoạt rút vốn/lợi tức mà không tạo nghĩa vụ thuế ngay, nhưng vẫn phải chú ý hạn mức năm khi “nạp lại” sau khi bán.

LỖI HAY GẶP & CÁCH TRÁNH

• Theo “trend” sản phẩm đòn bẩy/ inverse (không đủ điều kiện NISA) → hãy kiểm tra danh sách đủ điều kiện.
• Mua quá nhiều quỹ trùng lặp chỉ số → hãy tối giản 1–3 mã cốt lõi.
• Quên theo dõi hạn mức năm → app đa số hiển thị; đặt nhắc lịch quý.
• Bán rồi kỳ vọng “mua lại ngay” vượt hạn mức năm → đừng quên hạn mức năm cố định 3.6 triệu.
• KHông lập quỹ dự phòng → nên có tiền mặt dự phòng ngoài NISA.
• Không đọc phí → ưu tiên quỹ phí thấp minh bạch (TER), nơi mở phí rẻ, cổ tức tái đầu tư.

NGUỒN CHÍNH THỐNG & TÀI LIỆU THAM KHẢO 

金融庁/FSA – “NISAを知る” (Tổng quan NISA mới; hạn mức 3.6 triệu/năm; trần cả đời 1,800万円; có thể dùng song song hai khung) — https://www.fsa.go.jp/policy/nisa2/know/index.html

金融庁/FSA – “よくある質問” (Quy tắc “phục hồi trần theo giá vốn” kể từ năm sau; quản lý theo簿価残高) — https://www.fsa.go.jp/policy/nisa2/question/index.html

金融庁/FSA – Slide “NISAを利用する皆さまへ” (miễn thuế ~20% lãi/ cổ tức; điều kiện 18 tuổi; quy định khi xuất cảnh tạm thời; 1 người/1 tài khoản; đổi tổ chức theo năm) — https://www.fsa.go.jp/policy/nisa2/about/nisa2024/slide_202406.pdf

国税庁/NTA – “株式・配当・利子と税” (thuế ~20.315% với lãi/ cổ tức ở tài khoản chịu thuế) — https://www.nta.go.jp/publication/pamph/koho/kurashi/html/04_5.htm

中央広報委員会/しるぽると – “2024年からNISA制度はどう変わる？” (giải thích trần 1,800万円; hạn mức năm 360万円; phần 成長投資枠 tối đa 1,200万円) — https://www.shiruporuto.jp/public/document/container/nisa2024/

投資信託協会/JSDA – “NISAについてのQ&A” (thủ tục mở tài khoản, hồ sơ cần có: My Number + xác minh danh tính; hạn mức năm/lifetime) — https://www.toushin.or.jp/newnisa_contents/question/index.html

金融庁/FSA – “つみたて投資枠対象商品” (danh sách quỹ đủ điều kiện tích lũy) — https://www.fsa.go.jp/policy/nisa2/products/

投資信託協会 – “NISA成長投資枠の対象商品” (danh sách/ hướng dẫn sản phẩm thuộc 成長投資枠) — https://www.toushin.or.jp/static/NISA_growth_productsList/

JPX – “Japanese tax exempted program (NISA) Renewal 2024” (tổng quan bằng tiếng Anh; hạn mức năm 3.6 triệu; trần 18 triệu; vĩnh viễn) — https://clientportal.jpx.co.jp/jpxjoinEN/s/news/japanese-tax-exempted-program-nisa-renewal-2024-20231229-equities-MCYPWLPQECB5GPFOJC23CLAEOSFA

金融庁/FSA – Weekly Review 604 (tổng quan New NISA: vĩnh viễn, không giới hạn thời gian miễn thuế) — https://www.fsa.go.jp/en/newsletter/weekly2024/604.html

GIẢI THÍCH THUẬT NGỮ (NHẬT–VIỆT) DỄ NHẦM

• 非課税保有限度額（ひかぜいほゆうげんどがく）: ‘Trần bảo hữu miễn thuế’ hay còn gọi là ‘trần cả đời’. Được quản lý theo ‘簿価残高 (giá vốn còn lại)’, tức là tổng số tiền bạn đã bỏ ra để mua tài sản đang nắm giữ trong NISA. Khi bán, phần giá vốn của khoản đó sẽ được cộng trả lại vào trần cả đời kể từ năm sau.

• 年間投資枠（ねんかんとうしわく）: ‘Hạn mức đầu tư theo năm’ – tổng 3.6 triệu yên/năm, trong đó つみたて投資枠 là 1.2 triệu và 成長投資枠 là 2.4 triệu.

• 簿価（ぼか）: Giá vốn kế toán của tài sản bạn đã mua. Đây là số cơ sở để tính ‘phục hồi trần’ sau khi bán.

• つみたて投資枠: Khung Tích lũy – ưu tiên quỹ đạt tiêu chí đầu tư dài hạn, phí thấp, mua đều hằng tháng.

• 成長投資枠: Khung Tăng trưởng – linh hoạt hơn (cổ phiếu, ETF/REIT, quỹ đủ điều kiện), nhưng loại trừ sản phẩm đòn bẩy cao, inverse, quỹ chia hàng tháng, quỹ kỳ hạn < 20 năm…

• 損益通算（そんえきつうさん）: Bù trừ lãi–lỗ giữa các tài khoản/niên độ. NISA không cho phép bù trừ với tài khoản chịu thuế; lỗ trong NISA cũng không được chuyển sang năm sau.

• 恒久的施設（こうきゅうてきしせつ）: Cơ sở thường trú. Theo hướng dẫn FSA, một số trường hợp người ‘không cư trú’ nhưng có cơ sở thường trú tại Nhật vẫn có thể mở NISA – cần xác nhận trực tiếp với tổ chức tài chính.

KẾT LUẬN

“Đầu tư dài hạn – tích lũy định kỳ – đa dạng hoá” là triết lý được cơ quan quản lý Nhật khuyến khích rộng rãi cho đại đa số hộ gia đình. NISA mới biến triết lý này thành “đường cao tốc miễn thuế” – bạn càng bắt đầu sớm, hiệu ứng lãi kép miễn thuế càng mạnh mẽ. Với người Việt ở Nhật, NISA là công cụ vừa dễ bắt đầu, vừa thân thiện với lịch làm việc bận rộn, giúp bạn xây dựng tương lai tài chính vững vàng bằng những thao tác rất nhỏ hôm nay.